Brüt satiş kar zarar hesaplama maliyet muhasebesi

İşletmenizin faaliyetlerini durmaması için para kazanmanız gerekir ancak ne zaman ve nasıl para kazandığınızı anlamak her zaman kolay değildir

Birçok işletme ilk yıllarında para kazanmaz çünkü işletmeyi açmak daha maliyetli olabilir (ihtiyaç duyabileceğiniz tüm malzemeler, sigorta, ruhsat ücretleri ve kira sözleşmeleri gibi kalemler) ve müşterileri çekmek biraz zaman alabilir.

İşletmenizin ne kadar para kazandığını ve işletmeyi yönetmenin maliyetlerini anlamak uzun vadeli başarı için önemlidir.

Başabaş noktalarınızı bulun

İşletmenizin [başabaş noktası] işletme satışlarından elde ettiğiniz paranın, işletmenizin giderlerini karşılayabildiği noktadır. Amacınız sadece giderleri karşılamaktan ziyade aynı zamanda da para kazanmak olabilir ancak başabaş noktasına ulaşmak kârlılık yolunda önemli bir adımdır.

Sattığınız her ürün veya hizmet için başabaş noktasını hesaplayabilirsiniz.

Başabaş noktalarınızı kullanma

İşletmenizin başabaş noktalarını hesapladıktan sonra, işletmenize ilişkin daha iyi kararlar almak adına bütçenizle birlikte bu bilgileri kullanabilirsiniz. Kendiniz ve personeliniz için hedefler belirleyebilir, fiyatları yükselip düşürdüğünüzde başabaş noktalarınızın nasıl değiştiğini görebilir veya maliyetine bakarak yeni bir ürün sunmanın mantıklı olup olmadığını belirleyebilirsiniz.

Sadece başabaş noktasına ulaşmak yerine para da kazanmak istiyorsanız işte size bir ipucu: Sabit maliyetlerinize istediğiniz kârı ekleyin. Örneğin, ayda 3.000 Türk lirası kazanmak istiyorsanız tüm sabit işletme giderlerinizi hesaplayın ve ardından 3.000 Türk lirası ekleyin. Ardından, yeni sabit maliyetle “başabaş noktasına” ulaşmayı hedefleyin.

Bir ürünün başabaş noktasını hesaplama
Başabaş hesaplamaları yapmadan önce bilmeniz gerekenler şunlardır:

• İşletmenizin sabit maliyetleri. 
  Her ay ödediğiniz kira veya sigorta gibi sabit giderlerin toplam tutarı.
• Ürün başına ortalama maliyetiniz.
  Ürünü oluşturmanın veya satın almanın ortalama maliyeti. Örneğin, 100 ürün oluşturmanın veya satın almanın size maliyeti 500 Türk lirası ise ürün başına maliyet 5 Türk lirasıdır. Malzemeler, işçilik, komisyonlar ve diğer maliyetler değiştikçe bu maliyetler değişebilir ancak hesaplamalarınızda ürün başına ortalama maliyeti kullanabilirsiniz.
• Bir ürünün satış fiyatı.
  Bir ürünü ne kadara sattığınız. Ürününüzün satış fiyatı ürün başına ortalama maliyetinizden düşükse para kazanmak için maliyetlerinizi düşürmeniz veya fiyatlarınızı (veya her ikisini) artırmanız gerekir.
• Katkı payınız.
  Ürününüzün satış fiyatı eksi ürünü imal etme maliyetiniz. 13 Türk lirasına sattığınız bir ürünü imal etmek 5 Türk lirasına mal oluyorsa katkı payınız 8 Türk lirasıdır.
• Katkı payı oranınız.
  Ayrıca, katkı payınızı ürünün fiyatına böldüğünüzde sonucu yüzde veya oran cinsinden de bulabilirsiniz. Bir ürünü 13 Türk lirasına satıyorsanız ve katkı payınız 8 Türk lirası ise katkı payı oranınız yüzde 8/13 = 61,54 olur.

İşte bazı yararlı formüller. Bu örneklerde, faaliyetlerinizi yürütmenin ayda 1.000 Türk lirasına mal olduğunu, ürününüzü imal etmenin 5 Türk lirasına mal olduğunu ve bunu 13 Türk lirasına sattığınızı varsayalım:

Ürün sayısı açısından başabaş noktası = sabit maliyet / (ürünün fiyatı - ürün başına ortalama maliyetiniz)

• 1.000 / (13-5) = 125. Bu nedenle, aylık giderlerinizi karşılamak için 125 ürün satmanız gerekir.

Satışlarda başabaş noktası = sabit maliyetler / katkı payı oranı

• 1.000 / .6154 = 1.625 Türk lirası. Bu nedenle, başabaş noktasına ulaşmak ve iş maliyetinizi artı ürün oluşturma maliyetinizi karşılamak için her ay 1.625 Türk lirası kazanmanız gerekir.

Kâr zarar tabloları

Gelir tablosu, hasılat tablosu, K&Z tablosu veya sadece K&Z olarak da adlandırılan kâr zarar tablosu, işletmenizin genel finansal durumunu belirlemenize yardımcı olabilir. İşletmeler için üç ana finansal tablodan biridir, diğer ikisi bilanço ve nakit akış tablosudur.

K&Z tablosu; bir ay, çeyrek, yıl gibi belirli bir zaman dilimine ilişkin kârınızı ortaya çıkarmak için gelir ve giderlerinizi listeler. Bunu belirlemek için basit bir denklem kullanır:

Gelir (hasılat olarak da adlandırılır) - giderler = kâr (net gelir olarak da bilinir)

Bununla birlikte, K&Z tablosu farklı gelir ve gider kaynaklarınızı listeler ve işletmenizin nasıl para kazandığını ve harcadığını daha iyi anlamanıza yardımcı olur.

K&Z tablosunu kullanma

K&Z tablonuzu düzenli olarak inceleyerek önemli bilgiler bulabilirsiniz. Örneğin, işletmenizin kârının azaldığını mı yoksa arttığını mı belirlemek için kârınızı önceki dönemlerle karşılaştırabilirsiniz. İşletmenizin kârlarının zaman içinde düştüğünü fark ederseniz kârlı kalmak için hızlı bir şekilde harekete geçip giderlerinizi azaltabilir veya satışlarınızı artırabilirsiniz.

K&Z tablosu kullanmak bir [iş planı] yazarken veya güncellerken de faydalı olabilir. Bir işletme kredisi için başvurduğunuzda borç verenlerle paylaşabilir ve işletmenizin vergi belgelerini hazırlamanıza ve sunmanıza yardımcı olması için K&Z tablonuzdaki rakamları kullanabilirsiniz.

K&Z tablosu oluşturma ve okuma

Kendi K&Z tablonuzu oluşturabilir veya kullanabileceğiniz bir [şablon] ile işe başlayabilirsiniz. Ya da muhasebe yazılımı kullanıyorsanız yazılım K&Z tablosunu işletmeniz için oluşturabilir.

Kendi K&Z tablonuzu oluşturuyorsanız bir hesap tablosu kullanmak isteyebilirsiniz. K&Z tablosunda çok fazla toplama ve çıkarma işlemi vardır ve bir hesap tablosu hataları en aza indirir ve bunu kullanarak matematik işlemlerini yapmak daha kolaydır.

Bir K&Z tablosu genellikle farklı bölümlere ayrılmıştır. K&Z tabloları daha önce muhasebe eğitimi almayan kişiler için tanıdık olmayan muhasebe terimleri kullanır ve bazen aynı şeyin birden fazla adı olur.

K&Z tablosunda göründükleri sırayla terimler ve ne anlama geldikleri aşağıda verilmiştir:

• Hasılat/satış. 
  İşletmenizin kazandığı para. Hasılatı, ürün satışından elde edilen gelir ve satış hizmetlerinden elde edilen gelir gibi farklı gelir türlerine ayırabilirsiniz.
  İşletmenizin satışlarda kaybettiği para için genellikle hasılat bölümünün altında bir satır bulunur. Örneğin, bir müşteri bir ürünü iade ettiğinde, müşteriye iade ettiğiniz parayı hasılat bölümüne gider olarak ekleyebilirsiniz.
• Net satışlar/faaliyetten elde edilen toplam satışlar.
  Net satışlarınızı belirlemek için iade gibi hasılata ilişkin giderlerinizi satış hasılatınızdan çıkarın.Net satışlarınız, diğer giderleri hesaba katmadan işletmenizin ürün ve hizmet satışından ne kadar para kazandığını gösterir.
• Satılan malların maliyeti/doğrudan maliyetler.
  Satılan malların maliyeti veya SMM, sattığınız ürünleri oluşturmak için gereken malzeme ve işçilik maliyetlerini ifade eder. Buna bazen doğrudan maliyetler de denir çünkü ürününüzü oluşturmak veya hizmetinizi sunmakla doğrudan ilişkili olan tüm masrafları içerir.
• Brüt kâr/brüt marj.
  SMM'yi net satışlardan çıkarırsanız brüt kârınızı veya brüt marjınızı öğrenirsiniz.
• İşletme giderleri/İG. 
  Bazen İG olarak da kısaltılan işletme giderleri, işletmenizin faaliyetlerini devam ettirmesi için gerekli tüm ek giderlerdir. İG bölümü SMM'den çok daha uzun olabilir çünkü bir ürün imal etme veya bir hizmet sunmakla doğrudan ilişkili olmayan tüm giderler için farklı satırlar eklemeli ve kullanmalısınız.
  Bazı örnekler: kira, kamu hizmetleri, reklam, seyahat, eğitim ve sigortadır. Yönetici veya resepsiyonist gibi bir ürün veya hizmet oluşturmada doğrudan rolü olmayan çalışanların işçilik maliyetleri de işletme giderlerinin altına eklenebilir.
• Toplam işletme giderleri.
  Toplamınızı bulmak için tüm işletme giderlerinizi hesaplayın.
• Faiz ve vergi öncesi kazanç/FVÖK.
  İşletmenin brüt kârı eksi toplam giderler. FVÖK, faiz veya vergileri ödemeden önce işletmenin kazanmış olduğu parayı ifade eder.
• Faiz giderleri.
  Bir işletme kredisi aldıysanız ve faizini ödüyorsanız faiz giderlerini burada listeleyebilirsiniz.
• Vergi öncesi net kâr/vergi öncesi kazanç/VÖK.
  İşletmenin brüt kârı eksi toplam giderler ve faiz giderleri. Veya FVÖK eksi faiz giderleri. Herhangi bir faiz gideriniz yoksa VÖK ve FVÖK aynı olacaktır.
• Gelir vergileri.
  İşletmenin tüm vergilere harcadığı toplam para miktarını hesaplayın.
• Net gelir/net kazanç.
  İşletmenin net gelirini bulmak için gelir vergilerini VÖK'den çıkarın. Bu, işletmenin belirli bir dönemde kazandığı toplam para miktarıdır.

Bir K&Z tablosunda görebileceğiniz iki terim daha vardır:

• Toplam gelirler.
  Toplam gelirler K&Z tablosunun en üstünde yer alır ve hasılatınız/satışlarınızla aynıdır. İşletmenizin toplam geliri artıyorsa bu daha fazla ürün veya hizmet sattığınız anlamına gelir. Artan toplam gelir işletmenizin büyüdüğü anlamına gelebilir ancak giderleriniz de aynı anda artarsa daha fazla kâr elde edilmeyecektir.
• Nihai kâr zarar hanesi.
  Nihai kâr zarar hanesi K&Z tablosunun altında bulunur ve sizin net geliriniz veya net kazancınızdır. Nihai kâr zararınızın artması işletmenizin daha fazla para kazandığı anlamına gelir.

Bunlar bir K&Z tablosunun temel terimlerdir. Kendi başına çok karmaşık değildir. Sadece birkaç toplama ve çıkarma işlemi yapılması gerekir. Zor olan kısım, kullandığınız tüm bilgilerin doğru olduğundan emin olmaktır. Bunu yapmak için her işletme satışını ve giderini kaydettiğiniz muhasebe yazılımı gibi [işletme kayıtlarını] tutabileceğiniz iyi bir sisteminizin olması sizin için iyi olacaktır.

Brüt kâr ve zarar nasıl hesaplanır?

Brüt satış kar zararı nedir?

Satış kârı nasil hesaplanir?

Brüt kâr marjı nasıl yorumlanır?