Tbb sosyal yardım ve dayanışma fonu kapsamında olan sağlık hizmetleri

Türkiye Barolar Birliği’ne, Sosyal Yardım ve Dayanışma Fonunu, anlaşmalı hastaneleri ve avukatların sağlık yardımlarıyla ilgili son durumu sorduk. Türkiye Barolar Birliğinden cevap geldi.

TBB’ye SORUMUZ:

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ BAŞKANLIĞINA

Geçmiş dönemlerde avukatların sosyal güvencelerindeki eksiklikler sebebiyle, 2004 yılında Avukatlık Kanunu’na 27/A maddesi eklenmiş ve Türkiye Barolar Birliği nezdinde sosyal güvenlik, sosyal yardım ve dayanışma hizmetlerinde kullanılmak üzere “Sosyal Yardım ve Dayanışma Fonu” kurulmuştur.  Avukatlar, sisteme kayıtlı eş ve çocukları ile stajyer avukatlar anlaşmalı hastanelerde yatarak tedavi hizmetinden, ücreti TBB Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Fonu tarafından karşılanmak suretiyle ücretsiz yararlanabilmektedirler.

TBB’nin, hastanelerle yapmış olduğu ikili anlaşmalar neticesinde avukatlar için yapmış olduğu sağlık harcamalarının kaynağı, Avukatlık Kanunu 27/A maddesi uyarınca Avukatlık Kanunu 27. maddesinin 2. fıkrasında belirtilen gelirlerin yarısıdır. Yani avukatların sağlık güvencesine kavuşması için getirilen sistem kaynağını, öncelikle vekalet pulu bedellerinden başka bir deyişle bizzat avukatların sağladığı gelirlerden elde etmektedir.

Başkanlığınızın, 07.06.2022 tarihli 2022/44 sayılı duyurusunda, SGK ile bütün bölümlerde anlaşma yapmayı kabul etmeyen TBB anlaşmalı bazı hastanelerin ilgili bölümlerinden hizmet alımı yapılması durumunda tüm giderlerin avukat tarafından karşılanacağı ve fatura sunulduğu taktirde SUT (Sağlık Uygulama Tebliği) hükümleri çerçevesinde avukata geri ödeme yapılacağı belirtilmiştir. Bu bölümler “Kardiyovasküler cerrahi, kardiyoloji, yoğun bakım üniteleri, nükleer tıp, radyasyon onkoloji, medikal onkoloji, Yanık tedavileri, Transplantasyon üniteleri ve Hemodiyaliz bölümleri” olarak belirtilmiştir.

Sosyal Güvenlik Kurumunun özel hastanelerle anlaşmasına ilişkin yapılan mevzuat değişikliklerinin, bağımsız meslek örgütü olan TBB’nin, SYDF Yönetmeliği ve yönergeleri uyarınca mensuplarına yapmış olduğu sağlık hizmeti harcamaları ile doğrudan bağlantısı, tarafımızdan anlaşılamadığı gibi biz avukatları da ilgilendirmemektedir.

TBB’nin eski yöneticileri tarafından yapılan açıklamalarda, önceki uygulamada, TBB ile anlaşmalı bir hastanenin SGK ile de anlaşmalı bölümünde yatan hastanın tedavi giderinin 1/3’ünün SGK tarafından karşılanırken, 2/3’ünün TBB tarafından karşılanmakta olduğu ifade edilmiştir. İlgili bölümün SGK ile hiç anlaşmalı olmayan bir bölüm olması halinde, o durumda tüm tedavi giderinin TBB tarafından karşılandığı belirtilmiştir. O hâlde, yani SGK’nın hiç anlaşması olmadığı branşlarda TBB tarafından bu hizmet SYDF Yönetmeliği kapsamında verilip yatarak tedavinin tümü karşılanıyor idiyse, yapılan yeni açıklama ile, ilgili hastanelerde belirtilen branşların tedavilerinin artık SGK tarafından karşılanmayacak olmasının, TBB’nin bu giderleri karşılamasını engelleyecek nasıl bir yönü olduğunu anlayamamış bulunmaktayız. 

2022/44 sayılı duyurunuzdan sonra, kamuoyuna yaptığınız başka bir açıklama ile, sayılan branşlardaki tedavilerin TBB-SYDF tarafından değil SGK tarafından karşılanmakta olduğu, TBB olarak altı hastane bakımından yaptığınız duyuruda altı çizilen hususun, sayılan tedavilerin artık SGK tarafından karşılanmayacağına ilişkin olduğu, TBB tarafından sonlandırılan bir hizmet yada destek bulunmadığı ifade edilmiştir.  

Zor durumda yaşam mücadelesi veren avukatlar için meslek çatı örgütü TBB’nin en önemli hizmeti olan sağlık yardımı hizmetlerinin hiçbir kısıtlama olmaksızın devam etmesi yaşamsaldır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle, duyuruda belirtilen bölümlerde avukatlar tarafından alınacak yatarak tedavi giderlerinin TBB tarafından karşılanması noktasında yapılan aleyhe bir değişiklik varsa geri alınmasını, SGK tarafından karşılanmayan yatarak tedavi hizmetleri için, avukatların (yönergelerdeki istisnalar haricinde) yatarak tedavilerinin %100’ünün Türkiye Barolar Birliği tarafından karşılanmasının temini yönünde ilgili hastaneler veya eş değer hastaneler ile anlaşma imzalanmasını ve aşağıda yer verdiğimiz sorularımızın Bilgi Edinme Kanunu çerçevesinde cevaplandırılmasını talep ederiz.

1-SGK’nın 27.05.2022 tarihli duyurusundan önceki durumda, “Kardiyovasküler cerrahi, kardiyoloji, yoğun bakım üniteleri, nükleer tıp, radyasyon onkoloji, medikal onkoloji, Yanık tedavileri, Transplantasyon üniteleri ve Hemodiyaliz bölümleri” için SGK anlaşmalı hastanelerde avukatların (ve onlardan yararlananların) yatarak tedavilerinin ne kadarını SGK ne kadarını TBB karşılamakta idi? SGK’nın anlaşmalı bulunmadığı hastanelerde TBB, meslektaşlarımızın bu bölümlerdeki yatarak tedavi giderlerini SYDF ödeneğinden tamamen karşılamakta mıydı?

2-07.06.2022 tarihli 2022/44 sayılı duyurunuzdan sonra saydığınız hastanelerdeki belirtilen bölümlerde avukatların (ve onlardan yararlanan hak sahiplerinin) yatarak tedavi giderlerinin ne kadarı TBB tarafından karşılanacaktır? Sağlık Uygulama Tebliği’ne (SUT) göre belirleneceği açıklanan tedavi giderleri için, SYDF Yönetmeliğine bağlı mevcut 3 yönerge dışında başka bir yönerge mi çıkarılacaktır?

3-Avukatların sağladığı mali kaynak ile avukatlara yapılan hizmet (tedavi gideri yardımı) neden Sosyal Güvenlik Kurumunun baz aldığı kendi tebliğine (SUT) göre belirlenecektir?

4-SYDF’nin avukatın sağlık harcamalarında kullanılmak üzere vekalet pulu gelirlerinden elde ettiği ve halihazırda kasasında mevcut miktar ne kadardır? Bu miktar sağlık harcamaları dışında başka yerlerde kullanılmış mıdır ya da kullanılmakta mıdır?

5-SYDF kasasında mevcut miktar, duyuruda belirtilen ilgili hastanelerin ilgili bölümlerinde yeni anlaşma yapılarak yatarak tedavi hizmetinin %100’ünün karşılanmasına yetecek durumda mıdır? 

6-2022/44 sayılı duyuruya konu karar alınırken TBB nezdinde baroları ve avukatları temsil eden delegelerin görüşlerine başvurulmuş mudur?

7-Duyuruda belirtilen İstanbul Liv, İstanbul Liv Vadi, İstanbul Hisar, Özel Anadolu Sağlık Merkezi (John Hopkins), Ankara Güven, Ankara Acıbadem hastanelerinin “Kardiyovasküler cerrahi, kardiyoloji, yoğun bakım üniteleri, nükleer tıp, radyasyon onkoloji, medikal onkoloji, Yanık tedavileri, Transplantasyon üniteleri ve Hemodiyaliz” bölümlerinde bugüne kadar hizmet alan avukat, bakmakla yükümlü olduğu eş-çocuk ve stajyer avukat sayısı kaçtır? Bu sayı SYDF’den hizmet alanların yüzde kaçına denk gelmektedir?

Saygılarımızla,                                                                                                         22.06.2022

AVUKAT HAKLARI GRUBU Adına Av. Sedef Ünal 

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİNİN CEVABI

Sayın Av. Sedef ÜNAL,

TBB-SYDF olarak ülke çapında halen 152 hastane ile sağlık hizmeti alım sözleşmemiz bulunmakta iken; bunların 7’ si kısmi SGK anlaşması bulunan hastaneler iken, 145’i tüm bölümleriyle SGK anlaşması olan hastanelerdir. Kısmi SGK anlaşması bulunan hastanelerin Kardiyovasküler Cerrahi, Kardiyoloji, Medikal onkoloji, Radyasyon onkoloji, Transplantasyon üniteleri, Yanı üniteleri, Hemodiyaliz üniteleri, Nükleer Tıp bölümleri, Yoğun bakım üniteleri ve acil servis bölümleri SUT mevzuatına uygun çalışmak zorunda olan bölümlerdir. Bu bölümlerin çoğunda yapılan tedaviler ve girişimler için hastalardan veya ilgili sigorta kurumlarından yasal farklar alınamaz, diğer bölümlerdeki gibi ekstra ücretler talep edilemez (veya bazı bölümlerde çok cüzi farklar talep edilebilir. Örneğin koroner anjiyografi için eskiden ücret talep edilememekteyken mevzuat değişikliği sonrası artık bu işlemden de yasal fark talep edilebilmekte hastalar veya sigorta şirketleri bu farkları ödemekteydi). Genel olarak bu bölümlerdeki tedavi giderlerinin hepsi SGK tarafından karşılanmaktaydı. SYDF olarak bu hastanelerle yaptığımız anlaşmalar bu mevzuata birebir uyumlu anlaşmalardı. SGK’ nın son mevzuat değişikliği ile bu hastaneler tüm bölümleriyle ya SGK anlaşması yapmak ya da bu bölümlerle olan anlaşmadan çekilmek zorunda kalmışlardır. Çoğu hastane ikinci yolu tercih etmiştir. Yani ilgili hastanelerin SGK ile anlaşmalı bölümleri kalmamıştır. Bu bölümlerde bundan sonra örneğin Meme kanseri tanısıyla muayene olan ve kemoterapi ilaçları yazılan hastalar hem bu ilaçların bedelini hem de kemoterapi ücretini (SGK yerine) bizzat kendileri ödemek zorunda kalmış veya kalacaklardır. Bu hastalık sürecinde sürekli yapılan ve paketin içinde yer aldığı için çok ucuz olan ilgili tetkik ücretleri de anlaşma feshinden sonra Türk Tabipleri Birliği fiyatları üzerinden fiyatlandırmaya başlanmış ve bu giderler de hasta tarafından ödenmek zorunda kalmıştır. Yine bu hastalık sürecinde eskiden ücret alınmadan yapılan Radyoterapi gibi hizmetler de ekstra ücretlendirilmeye başlanmıştır. Hastaların mağdur olmaması ve FON’un kendi mevzuatına aykırı davranmaması ve hem hastanın hem de FON’un maddi kayba uğramaması adına bu hastanelerin bu bölümleriyle olan anlaşma sonlandırılmıştır. Ancak halen tedavisi süren bazı hastalarımızın bu ücreti ödemeleri ve faturayı FON’a göndermeleri istenmiştir. Bu konuda üyelerimize geri ödeme desteği verilecektir. FON’un bu hastanelere bu fiyatlar üzerinden bir ücreti geri ödeme şansı ise yoktur: Çünkü ikili anlaşma fiyatları ortadan kalkmış, hastanelerin SGK’dan alacakları ücret de sonlanmıştır. FON ise bu süreçte halen o hastanelerde tedavisini sürdürmek zorunda kalan hastalara farklı destek kalemleri üzerinden mevzuat çerçevesinde desteğini yapabilmektedir. 

Burada sorulması gereken soru şudur; ilgili hastaneler bu süreçte bütün bölümleriyle SGK ile anlaşma yapsalardı bu sorunlar yaşanmayacaktı. FON’un bu süreçteki asli görevi bu hastanelere bundan sonra gitmeyi düşünen hastaların yaşayacağı maddi ve manevi mağduriyetin önüne geçmeye çalışmaktır. Bu amaçla bu sürecin sonunda mümkünse anlaşmalı bulunduğumuz diğer SGK anlaşmalı hastanelere üyelerimizin gitmesini sağlamaktır. Sorularınıza gelirsek;

1. Bahsi geçen bölümlerin çoğunun işlem giderleri SGK tarafından karşılanmaktaydı. Çıkan bazı küçük farklar (örneğin özel veya vakıf üniversitesi hastanelerine tanınan bazı ayrıcalıklardan kaynaklı küçük ücretler) FON tarafından karşılanmaktaydı. SGK anlaşması olmayan yerlerde bu işlemler yapıldığında tedavi giderleri karşılanmamakta sadece yatak ücreti desteği veya bazen olağandışı yardım kaleminden destek verilmekteydi.
2. FON’un kısıtlı imkanları SGK’nın desteğini zorunlu kılmaktadır ve SUT hükümleri bunda belirleyicidir. Sadece vekalet pulları üzerinden biriken bu kısıtlı kaynak 170.000 avukat ve eş-çocuğun sağlık finansmanını ülkemizin bu hiperenflasyon ortamında uzun süre sürdüremez. Ayrıca bilinmelidir ki Sadece bu yedi hastanenin bu kaynaktan aldığı yıllık pay SGK anlaşmalı diğer 145 hastanenin aldığı paydan da daha yüksektir. Ayrıca hasta başı maliyet oranları da yaklaşık 2-2,5 kat civarındadır.
3. FON’un uzun süre maddi bir sıkıntıya girmemesi adına bundan sonra sadece SGK anlaşmalı hastanelerle anlaşma yapılacağı ve bununla ilgili mevzuat değişikliği yapılacağı hususunun da bilinmesini isteriz.
4. Sosyal Yardım ve Dayanışma Fonu ‘ndan Yönerge No:1, Yönerge No:2, Yönerge No:3 kapsamında Tedavi Yardımları dışında, Yönerge No:4 kapsamında Meslek İçi Eğitim Giderleri, Staj Eğitim Giderleri ve Barolarımıza Tadilat ve Tefrişat yardımları yapılmaktadır.,
5. Sosyal Yardım ve Dayanışma Fonu gelirleri ilgili hastaneler ile yapılacak yeni anlaşmalarla birlikte tedavi giderlerinin tamamını ödeyecek durumda değildir.
6. Sosyal Yardım ve Dayanışma Fonu Danışma kurulu önerisi ile TBB Yönetim Kurulu Karar alarak 2022/44 sayılı duyuruyu yayınlamıştır.
7. İlgili hastanelerin duyuruda belirtilen bölümlerinde SYDF tarafından çoğu tedavi için ödeme yapılmadığından (tamamı SGK ödemeli olduğu için ) tedavi alan kişi sayısı bilinmemektedir.

Bilgilerinize sunarız. Saygılarımızla,

TBB-SYDF Müdürlüğü