Bir yıl çalışan işçinin yıllık izni kaç gündür

Oluşturulma Tarihi: Mayıs 14, 2021 00:10

Çalışanların en temel haklarından birisi de yıllık izindir. Yıllık izin hakkı, kanuni tanımı ile yıllık ücretli izindir. Yıllık izin temel bir hak olduğu için kanunlar ile koruma altına alınır. İşverenin çalışana yıllık izin hakkı vermeme gibi bir tercihi yoktur. Aynı zamanda işçinin de hakkından vazgeçmesi gibi bir durum söz konusu olamaz. Yıllık izin hakkı kaç gün? Tüm detayları ile derledik.

Yıllık izin süreleri, İş Kanunu ile belirlenir. Çalışan ve işveren arasında yapılacak olan anlaşma ile bu süreler uzatılabilir ama kısaltılamaz. İş kanuna göre aynı iş yerinde çalışan kişilerin izin süresi şu şekildedir. 1 ile 5 yıl arası çalışanların 14 gün, 5 ile 15 yıl arası çalışanların ise, 20 gün, 15 yıldan uzun çalışanların ise, 26 gün yıllık izin hakkı vardır.

Yıllık İzin Nedir?

Yıllık izin; sağlık gibi nedenlerle, ihtiyaç halinde ortaya çıkan bir durum değil kanunen çalışanlar için tanımlanmış bir haktır. Aynı zamanda psikolojik ve fiziksel bütünlüğün korunması için kullanılması gereken zorunlu bir dinlenmedir.

Yıllık İzin Hakkı Hesaplama Bilgisi

Yıllık izin sınırları İş Kanunu'na göre belirlenir. Yıllık izin süresi hesaplanırken ulusal ve dini bayramlarda ilan edilen resmî tatillerin hesaba katılmaması gerekir. Ama asıl kafa karışıklığı yaratan şey ise, hafta sonunun yıllık izine dahil olup olmadığıdır.

Kanunlara göre hafta tatili sadece pazar günüdür. Bu nedenle bir işçi cumartesi günü çalışmıyor da olsa o gün yıllık izin hesabına katılır. Yıllık izninizi toplu bir şekilde ya da bölerek kullanabilirsiniz. Ama bu bölümlerden birinin en az on gün olması gerekir. Aynı zamanda yıllık izin alacağınız tarihleri hesaplarken siz haftanın beş günü de çalışsanız cumartesi günlerini de hesaba katarak hesaplama yapmanız gerekir. Örneğin, on günlük izin alarak pazartesi günü tatile başladıysanız ikinci haftanın perşembe günü sonunda izniniz sona erer.

Yıllık İzin Hangi Koşullarda Geçerlidir?

Yıllık izin hakkı elde etmenin ilk kuralı, aynı iş yerinde bir yıl boyunca çalışmış olmaktır. Bir iş yerinin farklı şubelerinde de toplamda bir yılı tamamlayacak şekilde çalışmış olmak da izin hakkı elde etmek için yeterli olur. İşçi ve işveren arasında işe alım sürecinde yapılan anlaşma ile belirlenen yıllık izin hakkı süresi daha çok olabilir ama daha kısa olamaz. Yıllık ücretli izin, çalışanların sahip olduğu en temel haklar arasında yer alır. Çalışanların bu hakkından feragat etmesi gibi bir durum söz konusu olamaz.

Yıllık İzin Nasıl Tutulur?

Çalışanların aldığı her izin yıllık izin hakkından düşürülür. Kullanılan tüm izinler yılsonunda belirlenen toplam yıllık izin süresini geçemez. Kanunlarda belirlenen şekilde yıllık izinlerin çalışanlar tarafından kullanılması, çalışanların psikolojik ve fiziksel olarak kendini daha iyi hissetmesi için gereklidir. Çalışanların verimliliğini arttırmak için yıllık izin kullanılması zorunlu olan bir haktır.

Kimler Yıllık İzin Kullanmak Zorundadır?

Yıllık izin kullanmak, her çalışanın hakkıdır. İş Kanunu'na göre belirlenen yıllık izin süreleri, paraya çevrilemez, devredilemez ya da çalışanlar yıllık izin hakkında vazgeçemez. Yıllık izin, çalışanların fiziksel ve psikolojik bütünlüğün korunması için kullanılması zorunludur. Aynı iş yerinde 6 ay boyunca görev yapan kişilerin yıllık izin hakkı işverenin insiyatifindedir. İş Kanunu'na göre çalışanın izin hakkına sahip olması için en az aynı iş yerinde 1 yıl süreyle çalışmış olması gerekir. İşe giriş tarihinden deneme süresi de dahil olmak üzere 1 yılını doldurmuş olan işçiler, yıllık izin hakkı kullanabilir. Bu süreyi doldurmamış olan işçiler yıllık izin hakkına sahip değildir. Bu noktada işverenin insiyatifi devreye girer. Bu yazılı bir kanun değildir ve tamamen işverenin kararına bağlı olan bir durumdur.

30 Haziran 2022

Yıllık Ücretli İzin Hakkı Nedir?

Yıllık ücretli izin, çalışanların yıl boyunca sarf ettiği emek karşılığında fiziksel ve psikolojik sağlıklarının korunması için işçilere verilen bir dinlenme hakkıdır. Yıllık İzin Ücreti hakkı; İş Kanunu’na tabi işçiler için 4857 sayılı İş Kanunu’nun 53 vd. maddelerinde, Borçlar Kanununa tabi çalışanlar için ise 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 422 vd. maddelerinde düzenlenmiştir.

İşçinin yıllık ücretli izin hakkı nedir, işçinin yıllık ücretli izin süreleri ne kadardır ve yıllık ücretli izin süreleri bölünerek kullanılabilir mi sorularınıza yazımızda yanıt vereceğiz.

Yıllık Ücretli İzne Ne Zaman Hak Kazanılır?

4857 sayılı İş Kanunu’nun 53. maddesine göre, işçinin yıllık ücretli izin kullanmaya hak kazanabilmesi için fiilen işe başladığı tarihten itibaren bir senenin geçmiş olması gerekmektedir. İşçi işe başladığı tarihten itibaren, deneme süresi kararlaştırılmışsa deneme süresi de dâhil olacak şekilde en az bir yıl çalıştığı takdirde yıllık ücretli izne hak kazanmış olacaktır.   

Ayrıca işçinin yıllık ücretli izin kullanmaya hak kazanabilmesi için dolması gereken bir yıllık süre hesaplanırken, işçinin aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları süreler birleştirilir. Örneğin işçi A işverenine ait X işyerinde 5 ay ve ardından yine A işverenine ait Y işyerinde 9 ay çalışmış ise, her iki hizmet süresi toplanacağından, Y işyerindeki 9 aylık çalışması yıllık izin kullanmaya hak kazanmak için yeterli olacaktır.

Yıllık Ücretli İzin Süreleri Ne Kadardır?

İşçiye verilecek olan yıllık izin süresi hesaplanırken hizmet süresi esas alınmaktadır. Buna göre hizmet süresi;

• Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara 14 günden,
• Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara 20 günden,
• On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden,

az yıllık izin verilemeyecektir.

Yıllık Ücretli İzin Süreleri Değiştirilebilir Mi?

Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri, toplu iş sözleşmeleri veya iş yeri uygulamalarıyla artırılabilir, ancak hiçbir şekilde azaltılamaz. Kanunda belirtilmiş olan süreler asgari sürelerdir. Yani işçiye en az kanunda belirtilmiş olunan kadar yıllık izin süresi tanınması zorunludur. İşçinin yıllık ücretli izin hakkı değiştirilemez.

18 Yaş Ve Altı Ya Da 50 Yaş Ve Üstü İşçilere Ne Kadar Yıllık Ücretli İzin Süresi Verilir?

Yıllık ücretli izin yönetmeliği kapsamında yıllık izin süreleri işçinin hizmet süresine göre farklı sürelerde verilebilmektedir. Ancak işçinin yaşının 18 ve daha düşük ya da 50 ve üzerinde olması halinde çalışma süresi kaç yıl olursa olsun 20 günden az olmayacak şekilde yıllık izin süresi verilmelidir. Örneğin 45 yaşında olan ve 3 yıldır çalışan bir işçiye 14 gün yıllık izin verilebilecekken, 52 yaşında olan ve 3 yıl çalışan bir işçiye en az 20 gün yıllık izin süresi verilmelidir. İşçinin yıllık ücretli izin hakkı yaşa bağlı değişmektedir.

Bir Yıldır Kömür Madeninde Çalışan İşçiye Kaç Gün Yıllık Ücretli İzin Verilir?

İş Kanunu m. 53/4’te yıllık izin süreleri işçinin kıdemine göre belirlenmiştir. Bu maddeye 2014 yılında yapılan ekleme ile yer altı işçilerinin yıllık izin süresine yönelik özel bir düzenleme getirilmiştir. Buna göre yer altı işlerinde çalışan işçilere uygulanacak olan yıllık ücretli izin süreleri dörder gün artırılarak uygulanacaktır. Bu kapsamda yer altında çalışan maden işçilerinden hizmet süresi;

• Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara 18 günden,
• Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara 24 günden,
• On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 30 günden,

az olmamak üzere yıllık ücretli izin verilecektir. İşçinin yıllık ücretli izin hakkı bu şekildedir. 

Mevsimlik İşçilerin Veya Kampanya İşlerinde Çalışanların Yıllık Ücretli İzin Hakkı Var Mıdır?

Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara İş Kanunu’nun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz. Bu sebeple eğer işçi bir yıldan az süren mevsimlik bir işte yahut kampanya işinde çalışılıyor ise, yıllık ücretli izin hakkı bulunmamaktadır.

Hafta Tatili Ve Bayramlar Yıllık Ücretli İzin Süresinden Sayılır Mı?

Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.  Yani yıllık izinler kullanılırken, izin süresine rastlayan hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinin yıllık izin sürelerine ilave edilmesi gereklidir. Örneğin 14 günlük yıllık izne ayrılan bir işçi, bu süreye 2 gün de hafta tatili rastlayacağından, fiilen 16 gün yıllık izin kullanmış olacaktır.

Yıllık Ücretli İzin Süresi Bölünerek Kullanılabilir Mi?

Yıllık ücretli izin süresi bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere bölünerek kullanılabilir. Bölüm sayısı bakımından herhangi bir sınır olmayıp izinlerin bir parçasının 10 günden az olmaması gereklidir. Ayrıca yıllık izin süresinin bölünerek kullanılması tarafların anlaşması ile mümkün olup yıllık ücretli izin yönetmeliği kapsamında yıllık ücretli izin süresinin işveren tarafından bölünmesi söz konusu olamaz.

İşçi Yıllık Ücretli İzin Kullanmaktan Feragat Edip İzin Parası Talep Edebilir Mi?

Anayasa’nın 50. maddesinin başlığı “çalışma şartları ve dinlenme hakkı” dır. AY. m. 50/3’te “dinlenmek çalışanların hakkıdır” denilerek çalışanlar için dinlenme hakkı anayasal hak olarak düzenlenmiştir. Ayrıca İş Kanunu m. 53/2 düzenlemesiyle de yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceği yani feragat edilemeyeceği belirtilmiştir.

Bu düzenlemeler uyarınca, işçinin yıllık ücretli izin hakkını kullanmaktan feragat ederek izin parası talep etmesi mümkün değildir. Yıllık izin işveren tarafından, her işçiye çalışma süreleri içinde kullandırılmalıdır. İzin yerine izin parası verilerek işçinin bu sürelerde çalıştırılması anayasal bir hak olan dinlenme hakkının ihlalidir ve bu nedenle mümkün değildir.

Uygulamada izin kullandırılmayıp izin süresine ilişkin ücretin işçilere ödendiği görülmektedir. Ancak iş sözleşmesi sona ermediği sürece yıllık iznin paraya dönüşmesi mümkün olmadığından bu uygulama hukuka aykırıdır.

Yıllık İznini Kullanan İşçi Bu Sürede Başka Bir İşte Çalışabilir Mi?

Yıllık ücretli izin çalışanların yıl içinde çalışmaları karşılığında dinlenmeleri, fiziki ve psikolojik olarak pozitif verimle çalışabilir halde olmaları için verilmiş olan bir haktır. Yıllık izin kullanan işçinin bu sürede dinlenmeyip başka bir işte çalışması ise iznin anlamını yitirmesi demektir. Bu nedenle yıllık iznin amacını sağlamak için işçiye izinde çalışma yasağı getirilmiştir.

İş Kanunu m. 58’de yer alan düzenlemeye göre, yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen izin ücreti işveren tarafından geri alınabilecektir.

İşçinin Hak Kazanıp Kullanamadığı Yıllık Ücretli İzin Süresi Varken İş Sözleşmesi Sonlanırsa Ne Olur?

İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Bu ücrete ilişkin zamanaşımı, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar.

Yukarıda açıkladığımız üzere yıllık ücretli izin için hak kazanan işçiye bu izin süresi işveren tarafından kullandırılmalıdır. Kullandırılmaması halinde ise işçinin bu süreye yönelik ücretini talep edebilmesi ve hak kayıplarına uğramaması adına uzman avukat tarafından temsil edilmesi büyük bir fayda sağlayacaktır. Konuyla ilgili sorularınız ve hukuki yardım talepleriniz için bizlerle iletişime geçerek danışmaktan lütfen çekinmeyiniz.

[widget-129]

2022 yıllık izin kaç gün?

Asgari ücretli çalışanın yıllık izni kaç gün?

30 gün yıllık izin hakkı ne zaman?

21 gün izin hakkı ne zaman hak edilir?