Tehlikeli yükler kaç imdg tehlike sınıfına ayrılır

ADR, Karayolu ile tehlikeli madde taşımacılığı ile ilgili uygulanan bir Avrupa anlaşmasıdır. TSK ve Emniyet Müdürlüklerine bağlı bulunan ve içerisinde tehlikeli madde taşıyan araçlar ve savaş bölgesinden geçen araçları kapsamamaktadır. Ayrıca, uluslararası antlaşmalar kapsamı içinde taşımacılık yapan kuruluşlar da bu kapsamda yer almamaktadır. Tehlikeli maddelerin üretiminden son kullanıcıya ulaşmasına kadar olan süreçler uluslararası mevzuatlarla denetlenmektedir.

Tehlikeli madde sınıfları, Birleşmiş Milletler Uzmanlar Komitesi tarafından dokuz sınıfa ayrılmaktadır.

Tehlikeli Madde Sınıfları

1. Patlayıcı Maddeler: Personel sahasında uzakta ve güvenli bir depoda bulunmalıdır. Dinamit, sis bombası…

2. Gazlar: Her türlü ısı kaynağından ve insan sahasından uzakta istiflenmelidir. Asetilen, etan, etilen, hidrojen gazı, amonyak, karbon monoksit…

3. Yanıcı Sıvı Maddeler: Açık bir alanda istiflenmesi doğru olacaktır. Benzin, mazot…

4.1.  Yanıcı Katı Maddeler: Yaşam alanında uzakta bulunmalı ve açık alanda istiflenmelidir. Naftalin, kuru lifler, kırmızı fosfor…

4.2. Kendi Kendine Yanan Maddeler: Havalandırılması çok iyi yapılmış bir yerde istiflenmelidir. Kuru ot, mangal kömürü…

4.3.  Su ile temas halinde tehlikeli gazlar çıkaran maddeler: İyi havalandırılmış kuru yerlerde saklanmalıdır. Baryum, karpit, magnezyum…

5.1.  Yakıcı (oksitleyici) Maddeler: Yanıcı bütün maddelerden uzakta bulunmalıdır. Nitrat, suni gübre…

5.2.  Organik Peroksitler: Açık bir alanda, kuru ve serin bir yerde tutulmalıdır. Yanıcı olabileceği gibi patlayıcı da olabilirler.

6.1.  Zehirli Maddeler: İnsan vücuduna ağız yoluyla girer ve ölüme sebep olur. Cıva, nikotin, siyanür…

6.2.  Bulaşıcı Maddeler: Bu tür maddeler içerisinde mikrop barındırdığı için yaşam alanlarında uzak tutulmalıdır. Hayvan derileri, sıkıştırılmış et atıkları…

7. Radyoaktif Maddeler: Bu maddeler özel kaplar içinde ve hasarsız nakledilmelidir.

8. Aşındırıcı Maddeler: Belirli bir süre temas halinde insan derisine ciddi hasarlar vermektedir. Sülfürik asit, sodyum hidroksit…

9. Farklı Tehlikeleri olan Madde ve Nesneler: Diğer tehlike sınıflarından farkı yüksek ısıda taşınmasıdır. Bu nedenle diğer sınıflarla birlikte ambalajlanmaz.

Bu maddeler,  kimyasal ve/veya fiziksel olmalarından dolayı taşıma, yükleme ve boşaltma alanında bulunan insanlar için birtakım riskler teşkil etmektedir.

Taşımacılık, lojistik sektöründe büyük önem arz ettiği gibi, tehlikeli maddelerin taşınması ise bu sektörde çok daha fazla önemli olup, bu konuda gerekli hassasiyetler gösterilmelidir. Özellikle araç sürücülerinin bu konuda daha duyarlı olması gerekmektedir. Dolu bir tankerle veya tankerin içi henüz temizlenmemiş ise hız sınırı en fazla 60 olmalıdır. Araç boş ve temizlenmiş ise hızı en fazla 90 olmalıdır. Araç sürücülerinin bütün belgeleri (taşıma evrakı, SRC-5 belgesi, yazılı talimat, ADR uygunluk belgesi vb..) eksiksiz olmalıdır. Araç sürücüsünün SRC-5 belgesinin arka yüzünde hangi maddelerin taşıma izni varsa o maddeleri taşımalıdır. Ayrıca, sürücü olumsuz herhangi bir durumda gerekli donanıma sahip olmalıdır. Araç sürücülerinin gerekli donanıma sahip olabilmesi için de iyi bir eğitim alması gerekmektedir.

#ADR, #TMGD, #SRC5, #TehlikeliMaddeSınıfları

Tehlikeli Madde Sınıfları

Tehlikeli maddeler olarak kabul edilen tehlikeli mallar, kullanımda veya nakliye sırasında doğru kullanılmazsa insanlar, hayvanlar veya çevre için risk oluşturabilecek saf kimyasallar, madde karışımları ya da radyoaktif maddeler olabilir.
Düzenleyici çerçeveler, içerdiği tehlikenin niteliğine bağlı olarak her bir tehlikeli madde veya eşyanın bir sınıfa atandığı bir sınıflandırma sistemi kullanır. Tehlikeli maddelerin sınıflandırılması, türüne veya içinde bulunan maddelere göre bazıları alt bölümlere ayrılmış 9 sınıf içerir.
Şimdi bu tehlikeli madde sınıflarını tek tek inceleyelim:

1. Patlayıcılar

Patlayıcılar, kimyasal reaksiyonun bir sonucu olarak hızla patlayabilen materyal veya nesnelerdir.

• Düzenleme Nedeni

Patlayıcılar, sıcaklık, basınç vb. durumlardan dolayı; ısı, ışık, ses, gaz veya duman üretecek şekilde kimyasal reaksiyona girebilir

• Yaygın Olarak Taşınan Patlayıcılar

Mühimmat / kartuşlar, havai fişek/piroteknik, işaret fişekleri, patlatma kapakları/patlayıcılar, patlayıcı yükler,patlatma kablosu, hava yastığı şişiricileri, ateşleyiciler, roketler vb.

1. Gazlar

Gazlar, 50°C veya daha yüksek buhar basıncına sahip olan veya standart atmosfer basıncında 20°C’de tamamen gaz olan maddeler ve bu maddeleri içeren materyaller olarak tanımlanır.

• Düzenleme Nedeni

Gazlar yanıcılıkları, boğucu olma potansiyeli, oksitlenme kabiliyeti veya insanlar üzerindeki toksisiteleri veya aşındırıcılıkları nedeniyle ciddi tehlikeler oluşturabilir.

• Yaygın Olarak Taşınan Gazlar

Aerosoller, basınçlı hava, hidrokarbon gazı ile çalışan cihazlar, yangın söndürücüler, gaz kartuşları, gübre amonyak çözeltisi, böcek öldürücü gazlar, soğutucu gazlar, çakmaklar, karbon dioksit, helyum/helyum bileşikleri, hidrojen/hidrojen bileşikleri, oksijen/oksijen bileşikleri, azot/azot bileşikleri, doğalgaz, petrol gazı, propan, etan, metan vb.

1. Yanıcı Sıvılar

Yanıcı sıvılar, 60-65 ° C’den yüksek olmayan sıcaklıklardataşınan ve maksimum taşıma sıcaklığındaki veya altındaki bir sıcaklıkta yanıcı buhar veren maddeler olarak tanımlanır.

• Düzenleme Nedeni

 Yanıcı sıvıların uçuculukları ve yanıcılıkları; şiddetli alevlenmelere neden olma ve yayılma potansiyeli nedeniyle ciddi tehlikeler oluşturabilir.

• Yaygın Olarak Taşınan Yanıcı Sıvılar

Aseton/aseton yağları, yapıştırıcılar, boyalar, vernikler, alkoller, parfümeri ürünleri, benzin, dizel yakıt, havacılık yakıtı, sıvı biyoyakıtlar, kömür katranı,petrol ham yağı, gaz yağı, reçineler, katranlar, eter vb.

1. Yanıcı Katılar 

Yanıcı katılar, nakliye sırasında karşılaşılan koşullar altında kolayca yanabilen veya sürtünme vb. patlayıcılara maruz kalabilen, reaktif maddeler yoluyla yangına neden olabilecek veya katkıda bulunabilecek malzemelerdir.

• Düzenleme Nedeni

Yanıcı sıvıların uçuculukları ve yanıcılıkları; şiddetli alevlenmelere neden olma ve yayılma potansiyeli nedeniyle ciddi tehlikeler oluşturabilir.

• Yaygın Olarak Taşınan Yanıcı Katılar

Alkali metaller, metal tozları, alüminyum fosfür, sodyum piller, kibrit, karbon, aktif karbon, selüloit, seryum, yağlı pamuk atıkları, duyarsızlaştırılmış patlayıcılar, yağlı kumaşlar, yağlı lifler, demir oksit naftalin, fosfor, kükürt vb.

1. Oksitleyici Maddeler 

Oksitleyiciler, genellikle bir kimyasal reaksiyonu sonucu oksijen vererek, yanmaya neden olabilecek veya yanmaya katkıda bulunabilecek maddeler olarak tanımlanır. 

• Düzenleme Nedeni 

Oksitleyiciler, kendiliğinden yanıcı olmamasına rağmen, oksijen diğer malzemelerin yanmasına neden olabilir.

• Yaygın Olarak Taşınan Oksitleyiciler 

Kimyasal oksijen jeneratörleri, amonyum nitrat gübreleri, kloratlar, nitratlar, nitritler, perkloratlar, permanganatlar, persülfatlar, alüminyum nitrat, amonyum nitrat, amonyum persülfat, kalsiyum hipoklorit, kalsiyum nitrat, kalsiyum peroksit, hidrojen peroksit, magnezyum peroksit, sodyum nitrat, sodyum persülfat vb.

1. Zehirli ve Bulaşıcı Maddeler

Zehirli maddeler, yutulduğunda, solunduğunda veya ciltle temas ettiğinde ölüme veya ciddi yaralanmaya yol açabilecek veya insan sağlığına zarar verebilecek maddelerdir.

• Düzenleme Nedeni

Zehirli ve bulaşıcı maddeler temas halinde insan ve hayvan sağlığı için önemli riskler oluşturabilir.

• Yaygın Olarak Taşınan Zehirli Maddeler

Tıbbi, biyomedikal atıklar, klinik atıklar, biyolojik kültürler, tıbbi kültürler, göz yaşartıcı gaz maddeleri, boyalar, asitler, siyanürler, baryum bileşikleri, arsenikler, arsenik bileşikleri, berilyum, berilyum bileşikleri, kurşun bileşikleri, civa bileşikleri,nikotin bileşikleri, selenyum bileşikleri, fenol, resol.

1. Radyoaktif Madde

Tehlikeli madde düzenlemeleri, radyoaktif maddeyi, hem aktivite konsantrasyonunun hem de toplam aktivitenin önceden belirlenmiş belirli değerleri aştığı, radyonüklit içeren herhangi bir materyal olarak tanımlar.

• Düzenleme Nedeni

İnsan sağlığı için potansiyel olarak ciddi riskler sunan iyonlaştırıcı radyasyon yayar.

• Yaygın Olarak Taşınan Radyoaktif Madeler

Radyoaktif cevherler, tıbbi izotoplar, karışık fisyon ürünleri, zenginleştirilmiş uranyum, tükenmiş uranyum vb.

1. Aşındırıcılar

Aşındırıcılar, kimyasal etkisiyle temas halinde diğer maddeleri parçalayan maddelerdir.

• Düzenleme Nedeni

Aşındırıcılar, canlı doku ile temas ettiğinde veya sızıntı durumunda çevredeki malzemelere zarar verir veya tahrip eder.

• Yaygın Olarak Taşınan Aşındırıcılar

Asitler, asit çözeltileri, piller, akü sıvısı, boyalar, klorürler, hidrofluoror asit, hidroklorik asit, sülfürik asit, nitrik asit, hidrojen florür, iyot, morfolin vb.

1. Çeşitli Tehlikeli Maddeler

Çeşitli tehlikeli maddeler, nakliye sırasında diğer sınıflar tarafından kapsanmayan bir tehlike arz eden maddeler ve nesnelerdir.

• Düzenleme Nedeni

Çeşitli tehlikeli maddeler, insan sağlığı ve güvenliği, alt yapısı ya da ulaşım araçları için çok çeşitli potansiyel tehlikeler arz etmektedir.

• Yaygın Olarak Taşınan Çeşitli Tehlikeli Maddeler

Kuru buz, amonyum nitrat gübreler, lityum iyon piller, lityum metal piller, akülü ekipman, akülü araçlar, genetiği değiştirilmiş organizmalar, genetiği değiştirilmiş mikroorganizmalar, kimyasal kitler, ilk yardım çantaları, can kurtarma cihazları, hava yastığı modülleri vb.

Atex belgesi almak için gerekli bilgileri atex nedir yazımızda bulabilirsiniz.

Tehlikeli maddeler kaç sınıfa ayrılır?

IMDG Kod a göre oksitleyici maddeler hangi tehlike sınıfında yer almaktadır?

IMDG Kod kaç bölümden oluşur?

ADR mevzuatında tehlikeli maddeler kaç sınıfa ayrılır?