S�T �NEKLER�N BAKIM VE BESLENMES� Show Hayvanc�l�kta �retim maliyeti i�erisinde karl�l���n en �nemli etkenlerinden biri yem gideridir. Hayvanc�l�kta ucuz kaliteli kaba ve kesif yem temin ederken bir yandan da dengeli bir besleme yapmak gerekir. Hayvan�n canl� a��rl���, s�t verimi, s�t�n ya� oran�, laktasyon d�nemi ve hayvan�n sa�l�k durumu gibi �zellikler hayvanlar�n ihtiya�lar�n�n belirlenmesinde �nemli unsurlard�r. S�t ineklerinin g�nl�k olarak ya�ama pay� i�in canl� a��rl�klar�n�n 1/40 � kadar kuru kaba yeme ihtiya�lar� bulunmaktad�r. Yakla��k olarak 500 kg canl� a��rl�ktaki bir ine�in y�ll�k kuru kaba yem ihtiyac� 4 ton kuru yonca e� de�erindeki �e�itli kaba yemlerden olu�ur. Bu kaba yemler kuru veya sulu (silaj) gibi yemlerden olu�abilir. Hayvan�n hangi sa��m d�neminde (laktasyon) oldu�unun bilinmesi yemleme a��s�ndan �ok �nemlidir. S�t ineklerinde s�t verimi, laktasyonun (sa��m d�nemi) sonuna do�ru d��mektedir. �neklerden bir laktasyon da al�nan s�t�n normal �artlarda yakla��k %45'i ilk 100 g�nde, %30-35'i ikinci 100 g�nde, %20-25'i ���nc� 100 g�nde al�n�r. B�t�n bunlar� dikkate alarak; ineklerimize devaml� ayn� miktar yem vermek yerine yapaca��m�z ayl�k s�t verim kontrollerinin de �����nda verimlerine ve verim d�nemlerine g�re yemleme yapmal�y�z. Hayvanlara verilecek yemlerin kalitesi s�tteki ya� oran�n� etkilemektedir. Ham sel�loz i�eri�i kuru madde %18'in alt�na inmemelidir, indi�i durumlarda s�t ya��nda bir azalma meydana gelecektir. S�r�deki ineklerin hepsine ayn� miktarda yem vermemek maliyeti d���rmek ve yem savurganl���n� �nlemek a��s�ndan �nemlidir. �nekler s�t verimi d��t���nde daha az, verimleri y�kseldi�inde daha fazla yeme gereksinim duyarlar. Y�ksek verimli inekleri sindirme derecesi y�ksek, kaliteli yemlerle, d���k verimli sa�mallar�, d�ve ve kurudaki inekleri daha d���k nitelikli yemlerle beslemek gerekir. Hayvanlara verilecek yemler genel olarak iki ana ba�l�kta incelenebilir.
Kaba yem olarak; �ay�r ve meralar, baklagil yem bitkileri (Yonca, fi�, korunga vb.), her t�rl� kuru otlar, k�k ve yumru yemler ve di�er silo yemleridir. Kesif yem olarak ;
Hayvanlar�m�z�n enerji ve protein gereksinimlerini do�ru kar��lamak i�in kaba ve kesif yemlerimizi dengeli bir rasyon haz�rlayarak vermeliyiz. Buna g�re Rasyon ; hayvanlara bir g�n (24 saat) i�inde besin madde ihtiya�lar�na g�re haz�rlan�p verilmesi gereken kaba ve kesif yemlerin toplam miktar�d�r.Geli�mesini tamamlam�� S���rlar�n rasyonlar� ya�ama pay� ve verim pay�n� kar��layacak �ekilde haz�rlanmal�d�r. Bir hayvan�n hi�bir verim vermeden canl� a��rl���n� muhafaza edebilmesi i�in yedirilmesi gereken rasyona �Ya�ama Pay� Rasyonu� denir. �neklerin s�t verimleri, bo�alar�n canl� a��rl�k art��� ve i� g�c� i�in ya�ama pay�na ek olarak verilmesi gereken rasyona �Verim Pay� Rasyonu� denir. S�t s���rlar� i�in rasyon haz�rlan�rken dikkat edilecek hususlar �unlard�r :
Silajlar ve �zellikle m�s�r silaj� s�t s���rlar�n�n beslenmesinde �nemli bir kaba yemdir. Silajlar ineklere 25-30 kg�a kadar yedirilebilir. M�s�r silaj� enerji bak�m�ndan olduk�a zengindir. Fakat protein bak�m�ndan yeterli de�ildir. M�s�r silaj�n�n yan�nda protein bak�m�ndan zengin ya�l� tohum k�speleri (ay�i�e�i ve pamuk tohumu), yonca, fi� ve korunga gibi baklagil kuru otlar� kullan�lmal�d�r. Bunlar uygun zamanda bi�ilirse enerji bak�m�ndan da iyi durumda olurlar. Konsantre yem karmalar�ndan enerji ve protein bak�m�ndan zengin m�s�r, arpa, bu�day, yulaf ve �avdar k�rmalar�n�n hayvanlara k�r�larak hatta ezilerek, m�s�r silaj�n�n yan�nda verilmesi uygun olur. �neklere verilecek kaba yem miktar� 100 kg canl� a��rl�k i�in 2 kg kuru ot olarak hesap edilir. �rne�in 500 kg canl� a��rl�ktaki bir ine�e g�nl�k 10 kg kuru ot hesap edilir. Ya�ama pay�n� yedi�i kaba yemlerden sa�layan ine�in s�t verimi i�in ayr�ca kesif yeme ihtiyac� bulunmaktad�r. Verim pay� i�in kaba yem d���nda verdi�i her 2�2,5 kg s�t i�in 1 kg s�t yemi (fabrika yemi) verilmelidir. �ne�e verilecek kaba yemin ��te biri (1/3) yonca, fi�, korunga gibi baklagil kuru otlardan, ��te ikisi (2/3) ise kuru �ay�r otlar�ndan olu�mas� en iyisidir. Baklagil kuru otlar� ve �ay�r otu yoksa o zaman saman kullan�l�r. E�er hayvana saman verilecekse kaba yemin yar�s� samandan, di�er yar�s�n�n 1/3 � baklagil, 2/3 � kuru �ay�r otundan kar��lanmal�d�r. Hayvanlar yedi�i yeme g�re de�i�mekle beraber g�nl�k 40 ila 60 kg aras�nda su i�erler. Hayvan�n verdi�i her 1 kg s�t i�in 3 litre suya ihtiyac� olup ve bunun sa�lanabilmesi i�in hayvanlar�n �n�nde devaml� temiz ve uygun s�cakl�kta su bulundurulmal� bu m�mk�n de�ilse g�nde en az iki kez yemlemeden sonra 15 derece s�cakl�kta bol su verilmelidir. DERLEYEN: Vet. Hek. H�seyin DEM�RTA� 1 süt ineği günde kaç kg yem yer?Bir ineğin bir günde tüketeceği kaba ve karma yemlerdeki toplam kuru madde miktarı hayvanın canlı ağırlığının %2–3 ü kadar olmalıdır. Örneğin; 500 kg canlı ağırlı olan bir ineğe günde 10-15 kg kuru madde içeren kaba ve kesif yem verilmelidir.
Süt ineğine ne kadar yem verilir?Yemler kesinlikle ıslatılmamalı ve en az 2-3 öğünde eşit aralıklarla verilmelidir. Bir öğünde verilecek kesif yem miktarı enfazla3,5-4 Kg olmalıdır.
Süt ineği günde kaç kilo süt verir?Zengin ve iyi çayırlar ineklerin günde 7 kg kadar süt vermelerini sağlayabilir. Verilen kesif yemin her 1 kg'ı için 2,5 kg süt beklenir.
1 dana günlük ne kadar yem yer?Bir besi hayvanı günde canlı ağırlığının % 2.5'i kadar kuru madde tüketir. Yani 200 kg ağırlığındaki hayvan bir günde 5 kg, 500 kg ağırlığındaki 12.5 kg kuru madde tüketmelidir.
|