Hpv virüsü aşısı kaç yaşına kadar yapılır

Genel Tanıtım

HPV Aşısı Nedir?

İkili ve dörtlü HPV aşıları rahim ağzı kanserlerinin %70-80’inden sorumlu HPV 16 ve 18 tiplerine; dokuzlu aşı ise kanserlerin %88-90’ından sorumlu HPV 16, 18, 31, 33, 45, 52 ve 58 tiplerine karşı %100 korur. Ayrıca dörtlü ve dokuzlu aşının genital siğillerin %90 nedeni olan HPV 6 ve 11’e karşı %100 ek koruması vardır. 

Her HPV Kanser Yapmaz

HPV’nin 150’den fazla türü vardır. Bunlar arasından 15 tip virüs kanser yapabilen riskli olanlardır. Kadınların yaşamları boyunca HPV ile karşılaşma olasılığı %85’dir. Ancak her temas kansere neden olmaz. Erkeklerin yaşamları boyunca HPV enfeksiyonu geçirme olasılığı da %90’dır. HPV oldukça yaygın bir enfeksiyon türüdür.

Genital bölgenin (dış genital organlar, doğum yolu, rahim ağzı, makat) HPV ile teması sonucunda HPV enfeksiyonları gelişmektedir. HPV enfeksiyonlarının pek çoğu 35-40 yaş altı grupta geçici enfeksiyonlardır. Bu grupta bulunan kadınların büyük bir kısmında HPV enfeksiyonları 1 yıl içinde kendiliğinden iyileşir ve kaybolur. Bu tip enfeksiyonlara geçici enfeksiyon denir. Bu enfeksiyonlar kansere neden olmazlar. Kansere neden olan kalıcı HPV enfeksiyonlarıdır. 

Rahim ağzı kanserlerinin yaklaşık %80-90’i HPV tip 16 ve HPV tip 18 ile ilişkilidir. Bunun yanında kadınlarda sık görülen genital siğiller de HPV tip 6 ve HPV tip 11 ile ilişkilidir. Genital siğillere neden olan HPV tip 6 ve HPV tip 11 kanser oluşumuna sebep olmazlar. Geliştirilen aşılar öncelikle kanserlerin büyük bir kısmından sorumlu olan HPV tip 16 ve tip 18’e karşı koruma içerirler. 

⦁İkili aşılarda kanserlerin büyük çoğunluğundan sorumlu olan HPV tip 16 ve tip 18’e karşı antijenler bulunur.

⦁Dörtlü aşılarda kanser yapıcı iki tipe ek, siğillerden sorumlu HPV tip 6 ve tip 11’e karşı antijenler bulunur.

⦁Dokuzlu aşıda; kanserlerden sorumlu iki tip, siğillerden sorumlu 2 tip ve ilave olarak yüksek riskli 5 tip HPV’ye karşı antijenler bulunur.

Kanserle Mücadelede Aşının Koruyucu Rolü

Rahim ağzı kanseri dünyada kadınlar arasında en sık görülen kanser türlerinden biridir. Her yıl 500.000’den fazla kadına bu hastalığın tanısı konmakta ve 250.000’den fazla kadın da bu hastalık nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Rahim ağzı kanseri hastalarının %80’i gelişmekte olan ülkelerde görülmektedir. Rahim ağzı kanserinden korunmak mümkündür. Koruyucu önleyici sağlık, düzenli hekim kontrolü ve HPV aşısı kansere karşı etkin bir mücadele yöntemidir.

Rahim Ağzı Kanseri Tarihe mi Karışıyor?

Dünya Sağlık Örgütü, 15 yaşından önce cinsiyet fark etmeksizin tüm çocukların en az %90’ı aşılanabilirse, kadınlar 35 ve 45 yaşlarında en az iki HPV testi yaptırırsa ve kanser öncesi lezyonlar ile kanserlerin %90’ı tedavi edilirse 2120 yılında rahim ağzı kanserinin tüm dünyadan yok olacağını açıklamışlardır.

Aşının Yan Etkileri Var Mı?

HPV aşısı canlı veya ölü mikrop bulundurmadığından HPV iltihabı, kanser veya ölüm gibi yan etkileri bulunmuyor. Sadece çocukluk çağı aşıları gibi hafif ateş, aşı yerinde hafif ağrı ve kızarıklık yapabiliyor.

Gebelikte Sorun Çıkarmıyor

Ancak hamilelere uygulanması tercih edilmiyor. Yine de hamile olduğunu bilmeden aşı yaptıran kişinin gebeliğini sonlandırmasına da ihtiyaç duyulmuyor.

Kimlere Uygulanmamalı?

• Dörtlü aşının maya alerjisi olan kişilere yapılmaması gerekiyor. Çünkü bu aşı mayada üretiliyor.
• İkili aşı ise yine üretim tekniği yüzünden kişinin lateks tarzı materyallere duyarlılığı varsa yapılmıyor.
• Eğer kişinin ateşli, orta veya ciddi derecede hastalığı varsa hastalığın geçmesi bekleniyor.
• Gebelerde ise normal şartlarda yapılması önerilmiyor ancak literatürde rastlanan olgularda aşılanmış anneden doğan bebeklerde olumsuz bir etki görüldüğüne rastlanmıyor.

Aşıdan Sonra Smear Testine Devam Edilmeli

Genital siğiller toplumda %1 oranında görülüyor. 20’li yaşlarda bu oran %7’ye çıkıyor. Rahim ağzı kanseri aşısı yapılsa bile mutlaka tarama programlarına devam edilmesi gerekiyor. 21 yaşından itibaren tüm kadınlara 3 yılda bir PAP Smear yaptırması öneriliyor.

HPV ile PAP smear testinin beraber kullanıldığı taramanın, yani Co-Test’in ise 30 yaşından itibaren yaptırılması tavsiye ediliyor. Eğer ikisi de iyi çıkarsa beş yıl içerisinde rahim ağzı kanseri veya kanser öncesi lezyonu gelişme oranı %0, 08’e düşüyor.

HPV Hangi Hastalıklara Neden Olur?

HPV virüsünün 30 ila 40’a yakın türü genital bölgede siğillere yol açar. Siğiller vajina içinde veya kenarlarında, anüste, vulvada ya da erkekte penis üzerinde ortaya çıkarlar. HPV’ye bağlı gelişen bu siğiller tedavi edilmediği takdirde dağılım gösterebilir ve ileri dönemlerde kansere çevirebilir. 

HPV’nin en tehlikeli türleri ise tedavi edilmezse ileri dönemde penis, serviks, vulva, anüs, rahim ağzı gibi kanser türlerine neden olabilir. 

HPV Erkekleri Etkiliyor Mu?

HPV virüsü erkekte siğil oluşmasına ve sonrasında tedavi edilmezse penis veya anal kanserlere neden olabilmektedir. Bu nedenle erkeklerinde HPV aşısı olması gerekmektedir. Ayrıca erkeklerde bulunan HPV, kadınların rahim ağzı kanseri olmasına neden olabilmektedir.  

HPV Testi Nedir?

HPV testi, smear sırasında veya rahim ağzından alınan doku örneğinden yapılır. HPV, testinin yapılması yüksek riskli lezyonların belirlenmesine yöneliktir. HPV testi genellikle rutin testlerde yapılmaz.  Özellikle 30 yaş ve üzeri kadınlara yapılmaktadır.