Ho2s isitici kontrol devresi sıra 1 sensör 2 nedir

Oksijen (Lambda) Sensörü Görevi Nedir ? 
Oksijen (Lambda) Sensörü, egzoz gazındaki oksijen miktarını algılayarak motor kontrol ünitesine (ECU) bildiren sensördür. Yani motora alınan havanın (oksijenin) ne kadarı yanmış* (kullanılmış)? Ne kadarı yanmadan egzoz gazından dışarı atılmış ? buna bakılır. Bu bilgi, motorun yanma odasında gerçekleşen yanma (patlama) hakkında, motor kontrol ünitesi (ECU) tarafından yorumlanır. Kapalı devre yakıt sisteminde, oksijen sensörünün gönderdiği sinyallere göre, ecu; hava-yakıt karışımını düzenler-ayarlar.

Oksijen (Lambda) Sensörü Nerede Bulunur? Kaç tanedir? 

Oksijen (Lambda) Sensörü egzoz manifoldunun çıkışında bulunur. Egzoz manifoldunun çıkışında katalitik konvertör bulunmaktadır, lamda sensörü katalitik konvertörden hemen önce, egzoz borusuna sonda şeklinde takılmıştır. Bu bölümde benzinli motorlardaki oksijen sensörü anlatılmıştır, dizel motorlardaki oksijen sensörü için Bölüm 2'ye bakınız. 

Eski araçlarda oksijen-lambda sensörü sayısı 1 dir, fakat yeni nesil otomobillerde (katalitik konvertör bulunan araçlarda) iki tane oksijen sensörü kullanılmaktadır. Euro 2 Benzinli motorlarda sadece 1 tane oksijen sensörü vardır. Euro 3 ve üstü (OBD II) benzinli araçlarda 2 tane oksijen sensörü vardır. Sensör 1 ve Sensör 2

KONUMLARI  BAKIMINDAN OKSİJEN (LAMDA) SENSÖRÜ ÇEŞİTLERİ

Araçlarda oksijen sensörleri iki bölgede çalışır ve bulundukları konuma göre iki çeşide ayrılabilir.

1) Oksijen (Lambda) Sensörü 1 (Bank 1 Sensör 1) (Katalitik Konvertör Öncesi (Pre Cat) Oksijen Sensörü) Burada 1. oksijen sensörü anlatılmıştır.
2) Oksijen (Lambda) Sensörü 2 (Bank 1 Sensör 2) (Katalitik Konvertör Sonrası (Post Cat) Oksijen Sensörü)

1) Oksijen (Lambda) Sensörü 1 (Bank 1 Sensör 1) (Katalitik Konvertör Öncesi (Pre Cat) Oksijen Sensörü): Bu yazının konusu olan Oksijen sensörüne; “lambda sensörü” veya “HO2S (Heated O2 Sensor:ısıtıcılı oksijen sensörü)” gibi isimler verilmiştir. Alt çeşitlerine balılırsa; Lambda sensörü, oskijen sensörü, HO2S; klasik dar bantlı oksijen sensörünü ifade eder. AFR sensörüyse, geniş bantlı oksijen sensörünü ifade eder. Ayrıca OBD sisteminde bu oksijen sensörü tanımlanırken “SENSÖR 1” tanımlaması yapılır. Sıralı motorda “Bank 1 Sensör 1”; V motorda ikinci bloktaki “Bank 2 Sensör 1” diye tanımlanır. Oksijen (Lambda) Sensörü egzoz manifoldunun çıkışında bulunur. Egzoz manifoldunun çıkışında katalitik konvertör bulunmaktadır, lamda sensörü katalitik konvertörden hemen önce, egzoz borusuna sonda şeklinde takılmıştır. Egzoz manifoldu ile katalitik konvertör arasındaki alana “upstream” denir. Egzoz manifoldu ile katalitik konvertör arasında bulunan sensöre SENSÖR 1 denir. Burada bulunan sensör 1, motorun hava-yakıt karışımının ayarlanmasını direkt olarak sağlayan oksijen sensörüdür. Katalitik konvertörden önceki kısma "pre-cat" veya "Pre-Catalytic Converter" de denir. 

2) Oksijen (Lambda) Sensörü 2 (Bank 1 Sensör 2) (Katalitik Konvertör Sonrası (Post Cat) Oksijen Sensörü)

KAPASİTE BAKIMINDAN OKSİJEN (LAMBDA) SENSÖRÜ ÇEŞİTLERİ

1)Dalgalı voltaj sinyali üreten (dar bantlı) oksijen sensörü (Oksijen Sensörü) (Bu yazıda anlatılan tip) 

1)Dalgalı voltaj sinyali üreten (dar bantlı) oksijen sensörü:Klasik dar bantlı (iki noktalı veya sıçramalı) oksijen sensörü, sadece homojen karışımla çalışan motorlarda, yani lambda değerinin 1 ve 1’e çok yakın değerlerde olduğu motorlarda kullanılır. Oksijen sensörünün ürettiği sinyal yapısı dalgalı (sinüs eğrili) (atımlı) bir yapıdadır. Buna “iki noktalı oksijen sensörü” de denir. Sinyalin voltaj biçimi sürekli minimum ve maksimum değer arasında değişir. Sinyalin değeri, bu dalga değerinin ortalaması alınarak hesaplanır. Bu tip oksijen sensörleri genellikle, homojen hava-yakıt karışımıyla çalışan, çok noktadan (port) enjeksiyonlu atmosferik benzinli motorlarda kullanılır. Bu oksijen sensörünün algılayabildiği lambda değeri aralığı sınırlıdır. Yani lambda=1 değerinin biraz üstü ve biraz altını okuyabilir.
AFR lambda değeri ilişkisi:

2) Geniş bantlı oksijen sensörü (AFR Sensör): Direkt enjeksiyonlu, katmanlı karışımla (fakir karışımla) çalışan benzinli motorlarda veya dizel motorlarda, klasik dar bantlı oksijen sensörü kullanılamaz, çünkü fakir karışımda oluşan Lambda değerlerinde, örneğin lambda 1,1 - 1,8 – 2 - 3 gibi; yeterince hassas ölçüm yapamaz. Bu sebeple bu motorlarda geniş bantlı oksijen sensörü (AFR sensörü) kullanılır. Daha fazla bilgi için (Bkz: Geniş Bantlı Oksijen Sensörü - AFR Sensörü) 
Oksijen sensörlerinin ısıtıcı devreleri:
*Eskiden oksijen sensörlerinde ısıtıcı devre yoktu, bu sensörler bugün kullanılmamaktadır. Bu sensörlerin soketinde, ısıtıcı devre olmadığından sadece iki kablo vardır, bunlar sinyal kablolarıdır.
*Isıtıcılı oksijen sensörleri ise günümüzde kullanılan oksijen sensörleridir. Bu oksijen sensörlerinin soketinde 4 tane kablo vardır; ikisi sensörün sinyal gönderdiği (+ -) kablolardır, diğer ikisi ise ısıtıcıya elektrik taşıyan +- kablolardır. Isıtıcı hattı 12 VOLT ile çalışır, yani sensörün ısıtıcı hattı kontrol edilirken çalışma anında 12 volt gerilim okunmalıdır.
*Geniş bantlı oksijen sensörlerinde (AFR sensörlerinde) 6 adet kablo ve sokette 6 adet pin ucu bulunur (Bosch). NTK makra sensörlerdeyse 5 pin bulunur. Bu sensörler de ısıtcılıdır ve 2 adet kablo (+ -) ısıtıcıya aittir. Isıtıcı hattı 12 volt ile çalışır.

OKSİJEN (LAMBDA) SENSÖRÜ ARIZALARI

Oksijen (Lamda) Sensörü Arızası Nasıl Anlaşılır? Belirtileri Nelerdir?

* Yakıt tüketimi artar (bu, oksijen-lambda sensörünün olmazsa olmaz arıza belirtisidir).

* Aracın hızlanmasında kesiklik, çekiş düşüklüğü.

* Egzoz emisyon değerleri artar ve ayarlanamaz (egzoz muayenesinden geçemez)
* Düzensiz – dalgalı rölanti devri

Oksijen sensörleri çalıştıkları ortama bakıldığında çok dayanıklı sensörlerdir fakat zamanla eskiyip değiştirilmeleri gerebilir.

Oksijen sensörlerinin özelliklerini yitirlemeleriyle, aşırı kirlenmeleriyle, ölçüm hassasiyetleri azalır, hassas voltaj sinyali üretemezler. Oksijen sensörü sonda ucunda, dış ortamdan gelen su-çamur-toz gibi kirleticiler sebebiyle, ya da egzoz gazından gelen kurşun, sülfür, silikon, yakıt külü ve yakıt katkı maddeleri sebebiyle katman oluşabilir. Bu durumda motor hava-yakıt karışımını ideal olarak ayarlayamaz, yakıt sarfiyatı artar, egzoz emisyonları artar, motor performansı azalır. Oksijen sensörü tamamen arızalandığında, genellikle motor zengin karışımla çalışır ve bu yakıt tüketimini aşırı yükseltir. Aracımın yakıt sarfiyatı çok arttı çok yakmaya başladı ne yapmalıyım diyorsanız, piston-silindir-subap sisteminde bir arıza yoksa, sebebi lamda (oksijen) sensörünün bozulmuş - aşırı kirlenmiş olmasındandır.
Sensör voltaj muayenesi en sağlıklı şekilde özel ölçüm aletleriyle ya da osiloskopla yapılabilir, böylece sensörün ürettiği voltaj dalgaları daha iyi görülebilir ve yorum yapılabilir.

(Kirlenmiş ve katman oluşmuş oksijen (lambda) sensörleri)

Oksijen sensörü arızalandığı motor arıza lambası yanar. Oksijen (lamda) sensörünün, günümüz otomobillerinde yüz bin kilometrede bir değiştirilmesi önerilir. Oksijen sensörü değişiminde, yedek parçanın aracınızla birebir uyumlu olması çok önemlidir. Sensörler her motor için farklı olarak kalibre edilmişlerdir.

Oksijen Sensörü Arıza Kontrolü Nasıl Yapılır? (Voltaj Kontrolleri)

Oksijen sensörü çıkış voltajı 0,4 volt ve daha az ise motor fakir karışımla çalışıyor,

Oksijen sensörü çıkış voltajı 0,5 volt ve daha fazla ise motor zengin karışımla çalışıyor anlamına gelir. (Katalog değerleri baz alınız)

Hava yakıt karışımı ve oksijen (lambda) sensörü sinyalleri yorumlandığında: Zengin karışımda çok yakıt ve az hava yanmış;  fakir karışımda az yakıt ve çok hava yanmış demektir. 

Oksijen Sensörü Motor Arıza Lambasını Yakmışsa Sebepleri Neler Olabilir ?

Bazen oksijen sensörü motor arıza lambasını yakar, fakat sensörün kendisi arızalı değil, sensörün gönderdiği sinyaller anormal değerdedir; bunun sebebi motorun çalışmasıyla ilgili problemlerdir. Yanma odasında normal olmayan hava-yakıt karışımı (çok fakir veya çok zengin karışım) meydana geliyor olabilir, veya hava-yakıt karışımı normal fakat yanma anormal şekilde meydana geliyor olabilir. Bu durumda egzoz hattında fazla oksijen veya fazla hidrokarbon (HC) veya karbonmonoksit (CO) oluşur, oksijen sensörü bunu algılar ve sürücüye: “normal olmayan bir motor çalışması var” diye arıza lambasını yakarak mesaj verir.

Bu problemler giderilmedikçe motor arıza lambası sönmeyecek – tekrar yanacaktır, oksijen sensörü değiştirilse bile tekrar arıza lambası yanacaktır.

Oksijen sensörünün motor arıza lambasını yakmasına sebep olan şey, motorun mekanik arızası, ateşleme sistemi arızası veya diğer sensör veya elektronik donanımların (aktörlerin) arızalı olması olabilir.

Oksijen sensörü sağlam fakat motor arıza lambası yanıyor, sebepleri ne olabilir?:

* Enjektörlerin arızalı olması; enjektörlerden biri veya bir kaçı bozuk-kirli-tıkanmış vb.

* Oksijen sensörünün soket ve bağlantı kablolarında kopukluk-kısa devre-oksitlenme-gevşeme

* MAF (hava küte ölçer) sensörünün bozuk olması veya kirli olması, ya da kablo – soket bağlantı arızası

* Supaplar arızalı; supaplar erimiş-yanmış veya supap ayarı bozulmuş

* Piston segmanları veya silindir-gömlek aşınmış,

* Motor kompresyon kaçırıyor, yağ yakıyor (yağ eksiltme); sebebi supaplar-segmanlar veya silindir kapak contası olabilir.

* Ateşleme bobinleri arızalı

* Bujiler arızalı, eskimiş, kurum kaplamış, tırnak aralıkları ayarız

* MAP sensörü (emme manifldu basınç sensörü) arızalı

* Vakum kaçağı; emme manifldu, emiş hattı boru ve hortumlarında sızıntı-yırtık-çatlak. Bunun sonucu motora ölçülmemiş hava girmesi.

* EGR valfi arızası ve egr ile ilgili arızalar

* Hava filtresinin tıkanmış olması

* Yetersiz yakıt basıncı, yakıt filtresinin tıkanmış olması

* Hararet müşürü (motor soğutma suyu sıcaklık sensörü) arızalı

* Karter havalandırma sistemi (PCV) arızası ve gaz kelebeği yağlanması-kirlenmesi

OKSİJEN SENSÖRÜ ARIZASININ ÇÖZÜMÜ

İlk yapılması gereken işlem Diyagnostik Tekniği Adımlarını sırasıyla ve dikkatlice uygulamaktır. 
Daha sonra okunan arıza kodlarıyla ilgili aşağıdaki arıza kodlarındaki çözümler uygulanabilir.
Arıza teşhisi  ve kontroller ve arızanın çözümü hakkında daha fazla teknik bilgi için mutlaka bakınız: ilgili OBD arıza kodları: P0130, P0133, P0134, P0135 P0136, P0141
Oksijen sensörünün elektriksel ve mekanik olarak sağlam olduğu, hem elektriksel kontroller hem de diyagnostik test cihazıyla uygulanan diyagnostik tekniği adımlarıyla tespit edilirse; yukarıda sayılan olası arıza sebepleri teker teker ele alınabilir. (Bkz: Araçtaki Tüm Sensörler) Kapalı devre yakıt sistemi   - Hava-yakıt karışımı
Bölüm 1 - 2 

Bank 1 Sensör 2 ne demek?

0036 arıza kodu nedir?

0003 arıza kodu nedir?

P0135 arıza kodu nedir?